Şeyh Edebali (Şeyh Adabalı veya Şeyh Atası) (1206 -
1326) Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında yaşamış bir İslam
ilahiyatçısı-din bilgini, Ahi şeyhi, Osman Gazi'nin kayınbabası
ve hocası, bir anlamda da sonradan imparatorluk olacak Osmanlı
Devleti'nin fikir babasıdır.
Aslen Karamanlı'dır. Karaman'da başladığı
tahsilini Şam'da tamamlamıştır. Tefsir, hadis
ve özellikle İslam hukukunda uzmanlaşmıştır. Mevlânâ
Celaleddin-i Rumi ve Hacı Bektaş-ı Veli gibi,
zamanının büyüklerinin sohbetinde bulunmuştur. Tasavvuf yoluna
girdiği, Baba İlyas halifelerinin ileri gelenlerinden olduğu
belirtilmektedir. Doğum tarihi kesin olmamakla beraber, 1206
yıllarında doğduğu tahmin edilmektedir.
Alim, faal, varlıklı, çevresi için örnek teşkil
eden bir kişi olan Şeyh Edebali, Eskişehir yakınlarında o
zamanki adıyla İtburnu denilen köyde yaşar, yaptırmış olduğu zaviyede öğrenci
yetiştirir ve halkı aydınlatırdı. Bilecik'te bir
dergah yaptırmış, Osman Gazi'yi de birçok defa burada misafir
etmişti?.
Rivayete göre, Osman Gazi'nin dergahta
bulunduğu bir gece, rüyasında Şeyh Edebali'nin göğsünden bir ayın çıkıp kendi
göğsüne girdiğini ve göğsünden bir büyük ağaç bitip dallarının alemi
kapladığını, altından birçok nehirlerin çıkıp insanların bu sulardan
geçtiklerini görmüştü.
Sabah olup rüyayı anlatınca, Şeyh Edebali rüyayı şöyle
tabir etmiştir:
"Sen, Ertuğrul Gazi oğlu Osman, babandan sonra bey olacaksın.
Kızım Malhun Hatun ile evleneceksin. Benden çıkıp sana gelen
nur budur. Sizin soyunuzdan nice padişahlar
gelecek ve nice devletleri bir çatı altında toplayacaklar, Allah nice insanın
İslam'a kavuşmasına senin soyunu vesile edecektir."
Gerçekten de öyle olur, altı asırdan fazla devam edecek olan bir
imparatorluğun temelleri Osman Gazi ile atılır ve bunun ilk müjdecisi Şeyh
Edebali olur.
1326'da 120 yaşlarında Bilecik'te vefat etmiş,
dergâhının zikir odasına gömülmüştür.
Bilecik'de ve Eskişehir'de adına türbeler yapılmıştır.
Vefatından bir ay sonra kızı, dört ay sonra da damadı Osman Gazi vefat
etmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder